Każdy podatnik jest zobowiązany prawem do przestrzegania terminów związanych z regulowaniem swoich zobowiązań. Wiele osób z premedytacją unika stosowania się do wszelkich formalnych obowiązków, inni z kolei nie dotrzymają terminów przypadkiem. By uniknąć zbędnego nakładania kar na obywateli, zainicjowano instytucję czynnego żalu.

Czym jest czynny żal?

Przypadkowe niedotrzymanie terminu zapłaty podatku lub zmniejszenie wartości podatku to powszechnie spotykane wykroczenia, które zdarzają się praktycznie każdemu z nas. Wykrycie takich przewinień przez podmiot skarbowy wiąże się z jednym - nałożeniem konkretnej kary finansowej. A co w przypadku, gdy ma sami, bez zewnętrznego ponaglania czy powiadamiania zorientujemy się o wykonanym przewinieniu?

W takich sytuacjach wdrożono mechanizm ratunkowy, jakim jest czynny żal. Jeśli samodzielnie powiadomimy organy skarbowe o popełnieniu czynu i odpowiednio wyjaśnimy lub uzasadnimy przewinienie, istnieje możliwość, w której organ skarbowy powstrzyma się od wymierzenia kary. Czynny żal, czyli przyznanie się do winy, zanim organy same zorientują się o dokonanym przewinieniu to sposób na to, by spokojnie wyjaśnić zaistniałą sytuację i uchronić się przed karą. 

Kiedy możemy skorzystać z instytucji czynnego żalu?

Istnieją konkretne sytuacje, w których czynny żal nie może zostać zastosowany, lub mamy pewność, że naczelnik Urzędu Skarbowego odrzuci czynny żal. Przede wszystkim chodzi o podatników, którzy uporczywie uchylają się przed terminowością regulowania zobowiązań lub w toku dochodzenia wyjdzie, że podatek został zaniżony celowo. 

Zgodnie z regulacjami prawnymi czynny żal może być zastosowany jedynie w przypadku, w którym podatnik dokonał czyn zabroniony całkowicie przypadkowo i jest to sytuacja odosobniona. 

Drugim warunkiem, który umożliwia stosowanie czynnego żalu to samodzielne przyznanie się do winy, zanim zrobi to stosowny urząd. Nie dotrzymaliśmy terminu wysłania deklaracji podatkowej? Otrzymaliśmy ponaglające pismo z urzędu skarbowego, które nakłada na nas karę z tego tytułu? W takim wypadku nie ma możliwości sięgnięcia po czynny żal. Jeśli natomiast samodzielnie udamy się do Urzędu Skarbowego i złożymy odpowiednią deklarację bez ingerencji organu kontrolującego, czynny żal prawdopodobnie dojdzie do skutku.

Czynny żal w praktyce - jak złożyć? 

Czas na konkretne wskazówki w zakresie składania czynnego żalu. Tradycyjna, wciąż powszechnie stosowana forma to wizyta w odpowiednim urzędzie i wypisanie deklaracji czynnego żalu. Pismo to zostawiamy w urzędzie do rozpatrzenia przez naczelnika. 

Czynny żal możemy również złożyć listownie, lub za pośrednictwem formularza online, który dostępny jest w e-urzędzie skarbowym, do którego każdy z nas może dostać się na takiej samej zasadzie, jak do profilu zaufanego. Złożenie formularza czynnego żalu jest całkowicie bezpłatne, a ustawa nie przewiduje konkretnego terminu, w którym pismo zostanie rozpatrzone.